Desinformatie en jongeren
Onderzoeksthema
Desinformatie is van alle tijden, maar nieuwe technologieën maken deze geraffineerder en sociale media versnelt de verspreiding ervan. Jongeren zijn extra kwetsbaar, omdat sociale media hun voornaamste nieuwsbron zijn en ze moeite hebben om de betrouwbaarheid van informatie correct in te schatten. Hoe gebruiken jongeren nieuws? En hoe schatten ze de betrouwbaarheid van informatie in? Hoe kunnen we hen weerbaar maken tegen desinformatie? Wij onderzoeken hoe we hen kritischer kunnen leren omspringen met nieuws. Tegelijk geven we nieuwsmedia inzichten in hoe jongeren nieuws beleven. Zo willen we jongeren nieuwswijzer maken, maar ook nieuwsmedia jongerenwijzer.
Wij maken jongeren nieuwswijzer en nieuwsmedia jongerenwijzer
Wat onderzoeken wij en voor wie?
Desinformatie is van alle tijden. Maar nieuwe technologieën maken die steeds geraffineerder. En sociale media zorgen voor een snellere verspreiding. Jongeren zijn extra kwetsbaar, omdat sociale media hun voornaamste nieuwsbron zijn en omdat zij het moeilijk hebben om de betrouwbaarheid van informatie in te schatten.
Gewenst resultaat
In de eerste plaats willen we jongeren nieuwswijzer maken, zodat zij geïnformeerde keuzes kunnen maken over hun toekomst en die van de samenleving. Daarnaast willen we nieuwsmedia jongerenwijzer maken, door hen inzichten en tools aan te reiken om jongeren beter te bereiken en te betrekken.
Onderzoekslijnen
We onderzoeken hoe jongeren nieuws gebruiken en hoe ze in aanraking komen met desinformatie. We leren jongeren kritisch denken en argumenteren. We bekijken hoe we jongeren weerbaar kunnen maken tegen desinformatie door hen concrete tools aan te reiken. En we onderzoeken hoe het vertrouwen in journalistiek gestimuleerd kan worden.
Nieuwsgebruik en -attitudes
Hoe raadplegen Vlaamse jongeren nieuws? Hoe staan ze tegenover nieuws? Hoe nieuwswijs zijn ze? En hoe gaan ze om met desinformatie? Dat zijn de centrale onderzoeksvragen van de Nieuwsbarometer, een (twee)jaarlijks survey-onderzoek dat cijfers verzamelt rond nieuwsgebruik en nepnieuws bij jongeren. Door over een langere periode het nieuwsgebruik van jongeren te peilen, verwerven we diepgaande inzichten die als basis dienen voor de andere onderzoekslijnen, of waarmee we concrete tools kunnen uitwerken om de nieuwswijsheid en -betrokkenheid van jongeren te verhogen.
Kritisch omgaan met nieuwsmedia
Kritisch denken is een kerncompetentie in de strijd tegen desinformatie. Deze onderzoekslijn reikt jonge burgers in de eerste plaats handvaten aan om kritisch te leren denken. De kritische denkvaardigheden van jongeren worden echter bemoeilijkt door de informatieoverload die zij dagelijks te verduren krijgen in hun socialemediafeeds. Daarom wordt ook ingezet op kritisch negeren, ofwel de kunst om bewust te kiezen welke informatie jouw aandacht waard is. We leren jongeren evenwichtig te argumenteren met het oog op een constructief maatschappelijk debat.
Pre- en debunking
Met de onderzoekslijn 'Pre- en debunking' maken we jongeren bewust van diverse vormen van desinformatie en hoe ze die kunnen herkennen. Daarbij combineren we de klassieke debunking-werkwijze (het ontkrachten van desinformatie, bijvoorbeeld door factchecking) met meer recente prebunking-methoden (de weerbaarheid tegen desinformatie verhogen voor je ermee wordt geconfronteerd). Daarnaast willen we ook aandacht besteden aan de impact van bestaande tools om desinformatie te herkennen en te counteren.
Vertrouwen in journalistiek
Met de onderzoekslijn 'Vertrouwen in journalistiek' willen we jongeren inzicht bieden in de werking van journalistiek, en nieuwsmedia inzicht bieden in de nieuwsbeleving van jongeren. We bestuderen hoe jongeren kijken naar journalistiek, hoe ze eraan deelnemen en hoe het vertrouwen in journalistiek kan worden gestimuleerd.
Bekijk al onze onderzoeksprojecten
Ben je nieuwsgierig naar al onze onderzoeksprojecten?
Save the date!
- 14/03/24: Science bar 'Fake news: steeds vaker misleid'
- 25/03/24: Fake News - een interactieve lezing
Werk met ons samen
Wij staan voor samen leren, samen onderzoeken en samen ontwikkelen. Op maat van de vraag gaan we met onze studenten, docenten en onderzoekers voor jou aan de slag. Ontdek wat we voor elkaar kunnen betekenen!
1) Onderzoekspartner
Interesse om mee te stappen in een groot project? Wij zijn lead of partner in tal van subsidieprojecten, regionaal tot internationaal. Heb je eerder een concrete vraag? Dan is onderzoek in opdracht en op maat uiteraard ook mogelijk.
3) Adviseur en dienstverlening
Wij begeleiden werkveldpartners naar de opstap van een onderzoeksproject door hun noden scherp te stellen, onderzoek uit te voeren, een eerstelijnsadvies op te maken en hun in contact brengen met ons netwerk van innovatiepartners.
2) Onderwijsinnovator
Onze innovatieve producten, methodieken, services etc. dragen bij tot vernieuwende onderwijsvormen en de uitbouw van een innovatief en toekomstgericht aanbod levenslang leren via onze Artevelde Academy. Ook studenten participeren in ons onderzoek via bachelorproeven of andere projecten.
4) Wetenschapscommunicatie
We brengen onderzoek en wetenschap ook bij het brede publiek. Met de vele activiteiten wetenschapscommunicatie bereiken we jong en oud, en laten we hen via de vele workshops proeven van wetenschap en techniek.
Blikopener
Ben je een ondernemer van een kmo of socialprofitorganisatie? Dankzij Blikopener van het Vlaams Agentschap Ondernemen en Innoveren (VLAIO) kunnen wij je vrijblijvend ondersteunen bij je zoektocht naar oplossingen voor praktijkgerichte problemen of vraagstellingen. Wij stellen onze praktijkgericht onderzoeksresultaten en experten ter beschikking aan jou. Heb je een vraag of wil je graag samenwerken?
Maak kennis met onze labs
Ons lab ondersteunt professionals met simulatietrainingen en het maken en testen van een prototype.
Vraag onderzoek op maat aan
We helpen je met het formuleren van je concrete onderzoeksvraag en de gewenste aanpak.
Over het expertisedomein Communicatie, Media en Design
Ons praktijkonderzoek richt zich op organisaties en professionals die via innovatie en ontwikkeling anticiperen op de uitdagingen in de digitale maatschappij. We leren, onderzoeken en ontwikkelen samen met onze partners, door middel van gebruikersonderzoek, technologie- en trendanalyse, design en prototyping.
Volg het expertisedomein Communicatie, Media en Design
Vragen over dit onderzoeksthema?