Duale Upskilling 2.0: de duale professionele bachelor

“In een professionele bacheloropleiding is de praktijk nooit veraf”, zegt Sofie Vispoel, opleidingshoofd van Organisatie en Management aan Arteveldehogeschool. “Maar hoe goed we ook ons best doen om heel authentieke leersituaties te creëren met tal van gastsprekers, projecten, cases en dienstverlening aan bedrijven: de praktijk van eventmanagement leer je op de werkvloer. Van bedrijven en sectororganisaties horen we ook af en toe dat onze studenten conceptueel, marketingtechnisch en projectmatig heel sterk geschoold zijn, maar soms nog die doorgedreven praktijkervaring missen."

"Door de afstudeerrichtingen Event & Project Management en Accountancy – Fiscaliteit te dualiseren, willen we op die nood inspelen. Waar studenten tot dusver eerst alle kennis vergaren en die daarna toepassen in hun eindstage, evolueren we naar een leerproces waarin studenten de theorie op korte termijn aftoetsen in de praktijk, skills leren in een authentieke leersituatie én met nieuwe inzichten terugkeren naar de les om ook die theorie nog dieper te verwerken en concreet toe te passen.” 

Duaal leren wordt in de moderne vakliteratuur omschreven als learning by connecting: studenten leren nieuwe kennis, vaardigheden en attitudes op de werkvloer en passen daar dus niet alleen toe wat ze al op school hebben geleerd. Omgekeerd brengen studenten wat ze op de werkplek hebben geleerd mee naar de campuslessen. De focus ligt op een zo echt mogelijke leercontext, waarbij de werkplekken een heel grote inbreng hebben. “Minstens 1/3 van het opleidingstraject is voorbehouden voor een structureel aaneengesloten periode van werkplekleren bij externe partners, wat een voorwaarde is om van duaal leren te kunnen spreken”, zegt Mieke Vandeputte, opleidingshoofd van Bedrijfsmanagement aan Arteveldehogeschool. “De student, de werkplek en de hogeschool worden dus nog meer drie volwaardige partners in het leerproces. De eindevaluatie op stage maakt plaats voor een procesevaluatie tijdens het hele studietraject.” 

Bijkomend voordeel is volgens Arteveldehogeschool, Syntra Midden-Vlaanderen en Liberform dat duaal leren een veel bredere doelgroep van studenten aanspreekt: niet alleen de klassieke generatiestudenten, maar ook zij-instromers, volwassenen, studenten in afstandsonderwijs en studenten die praktijkgericht willen leren. “En dankzij onze vorige onderzoekssamenwerkingen (zie kaderstuk hieronder) kunnen we nu nog meer een beroep doen op de expertise die Syntra Midden-Vlaanderen in huis heeft op het vlak van duaal leren”, besluit Vispoel.

Het ESF-projectvoorstel van Arteveldehogeschool, Syntra Midden-Vlaanderen en Liberform, Duale Upskilling 2.0. Via cocreatie naar de volgende stap in de beroepskwalificerende leerladder: de duale professionele bachelor, is op 30 maart goedgekeurd door ESF Vlaanderen.

• De voorbereiding loopt nog tot juni 2022.
• Vanaf het academiejaar 2022-2023 verloopt het eerste jaar van de afstudeerrichtingen Event & Project Management (Organisatie en Management) en Accountancy – Fiscaliteit (Bedrijfsmanagement) volgens de principes van duaal leren.
• Tegen het academiejaar 2024-2025 zijn beide opleidingen volledig gedualiseerd.  

Tegelijk voeren Arteveldehogeschool, Syntra Midden-Vlaanderen en Liberform een haalbaarheidsonderzoek uit om ook de afstudeerrichting Business & Langagues (met daarin de keuzetrajecten International Relations en Human Resources) van Organisatie en Management te dualiseren.

Duaal leren ook naar het hoger onderwijs brengen, dat was in 2019 een van de doelen van Vlaams minister van Werk Hilde Crevits (CD&V). Arteveldehogeschool, Syntra Midden-Vlaanderen en Liberform spelen een toonaangevende rol in de integratie van duaal leren in graduaten en nu dus ook professionele bacheloropleidingen.  

“In het hoger onderwijs zijn er verschillende leerpatronen, en dankzij de dualisering van onze opleidingen komt daar nu een toepassingsgericht leerpatroon bij”, zegt Kristof Punie, teamleider graduaatsopleidingen aan Arteveldehogeschool. “De Vlaamse Regering focuste al langer op het academische luik, en naast blended learning (de combinatie van online en offline leeractiviteiten) en begeleid afstandsonderwijs hebben we nu een nog groter aanbod voor studenten die willen leren door te doen.” 

Nog volgens Punie is er dankzij duaal leren een betere afstemming met de arbeidsmarkt. “Omdat het onderwijs en het werkveld de handen in elkaar slaan, maken studenten sneller kennis met de praktijk en begrijpen ze beter waarom iets aan bod komt in de les. Dat zorgt ervoor dat ze uiteindelijk beter voorbereid op die arbeidsmarkt terechtkomen.” 

1. Graduaatsopleidingen

Het onderzoeksproject Duale Upskilling 2.0. Via cocreatie naar de volgende stap in de beroepskwalificerende leerladder: de duale professionele bachelor is de derde ESF-samenwerking van Arteveldehogeschool, Syntra Midden-Vlaanderen en Liberform in drie jaar. “Drie jaar geleden begonnen we samen een onderzoek naar de integratie van duaal leren in graduaatsopleidingen, die op dat moment ingekanteld werden in de hogeschool”, zegt Karijn Bonne, hoofd Onderzoek & Dienstverlening aan Arteveldehogeschool. “Uiteindelijk werden de principes van duaal leren geïmplementeerd in het graduaat Accounting Administration.” 

2. Werkenden

In september vorig jaar begon een tweede samenwerking: een onderzoek naar de impact van duaal leren op het levenslang leren bij werkenden. Het doel is de ontwikkeling van een stappenplan voor bedrijven en onderwijsinstellingen die levenslang leren bij hun medewerkers willen stimuleren. Ons land scoort namelijk slecht op het vlak van levenslang leren: slechts 9 % van de Vlamingen volgt een opleiding nadat ze hun initiële diploma hebben behaald. “Met ons onderzoek hopen we dat onderwijsorganisatoren hun opleidingen klantvriendelijker kunnen maken”, zegt Bert Van Cauteren, directeur duaal leren van Syntra Midden-Vlaanderen. “Tegelijk willen we dat bedrijven maatregelen kunnen doorvoeren die een leercultuur stimuleren en ruimte maken voor levenslang leren.” 

De inzichten uit het onderzoek worden vanaf september getest in drie opleidingen:

• het graduaat Accounting Administration van Arteveldehogeschool;
• het graduaat Marketing- en Communicatiesupport van Arteveldehogeschool;
• de PACT-opleiding van Syntra.

“Het zijn de ideale proeftuinen voor het project, want die opleidingen zetten al sterk in op praktijk via werkplekleren en hebben ervaring met afstandsonderwijs”, zegt Bonne. 

3. Professionele bacheloropleidingen

Met het derde project ten slotte zijn de ambities op het vlak van duaal leren nog groter: na Syntra (onderwijsniveau 4) en de graduaatsopleidingen van Arteveldehogeschool (niveau 5) is het nu de beurt aan enkele professionele bacheloropleidingen (niveau 6). “Syntra Midden-Vlaanderen heeft tonnen ervaring en dankzij onze samenwerkingen kunnen we die kennis overzetten naar het hoger onderwijs”, zegt Bonne nog. “Duaal leren in bacheloropleidingen is de logische volgende stap.”