Geïntegreerd Breed Onthaal - Reach Out!

Wat zijn Geïntegreerd Breed Onthaal (GBO) en outreachend werken?

Vlaanderen beschikt over een uitgebreid aanbod aan hulp- en dienstverlening. Hieronder vallen o.a. de kernpartners die behoren tot het Geïntegreerd Breed Onthaal (GBO): OCMW, CAW en DMW.

Het decreet lokaal sociaal beleid (Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, 2018) geeft de opdracht om in alle Vlaamse steden en gemeenten een GBO uit te bouwen. Dit moet:

• zorgen voor een verhoogde toegankelijkheid van eerstelijnsdiensten;
• onderbescherming tegengaan.

Outreachend werken is één van de 7 werkingsprincipes in het GBO waarbij kwetsbare doelgroepen die nog niet bereikt worden actief worden opgezocht en begeleid om zo aan hun rechten te komen.

GBO bereikt kwetsbare groepen onvoldoende

Ondanks vele inspanningen en innovatieve praktijken bereiken deze diensten de meest kwetsbare doelgroepen in onze samenleving nog onvoldoende. Individuen en gezinnen krijgen daardoor niet de ondersteuning waar zij recht op hebben. De coronacrisis heeft dit nog acuter gemaakt. Daardoor rijst de nood om te onderzoeken welke doelgroep hierdoor precies het sterkst getroffen is.

Voorgaand onderzoek over outreachend werken

In voorgaand onderzoek (PWO Geïntegreerd Breed Onthaal, 2020) geven praktijkwerkers aan dat outreachend werken een van de meest noodzakelijke en tegelijk meest moeilijk te realiseren werkingsprincipes is en al zeker op niveau van een samenwerkingsverband.

Steden en gemeenten zetten hierbij in op specifieke doelgroepen in hun eerstelijnszones. Dit gebeurt in samenwerking met de GBO-kernpartners en eventueel worden ook andere nulde- en eerstelijnsorganisaties betrokken.

Opvallend is dat een heel aantal steden en gemeenten zich hierbij richten op gezinnen met (jonge) kinderen en/of een kind op komst. Deze gezinnen bereiken, betekent meewerken aan een inclusieve en duurzame samenleving met meer welzijn nu en in de toekomst zowel voor de ouders als voor kinderen.

Uitdaging om outreachend werken in te bedden in GBO

Outreachend werken is geen nieuwe methodiek. Er is reeds heel wat studie- en ontwikkelwerk verricht op dit vlak, wat heeft geleid tot boeiende praktijken, literatuur en vormingstrajecten.

De uitdaging binnen GBO zit erin om outreachend werken structureel in te bedden in het GBO-samenwerkingsverband en bovendien in een samenwerking met andere nulde- en eerstelijnspartners die de gezinnen wel bereikt.

Werking van GBO bevorderen

Het inhaken van dit project bij een doelgroepgericht project van een of meerdere ELZ :

• bevordert de realisatie van de doelstellingen van GBO;
• leidt tot de verbinding van zorg (hoofdzakelijk belichaamd door de ELZ) en welzijn (hoofdzakelijk belichaamd door GBO).

Het gegeven van de ELZ faciliteert eveneens de samenwerking met nulde- en eerstelijn waarvan sprake.

In het geval van gezinnen met (jonge) kinderen en/of een kind op komst denken wij aan partners met expertise op dat vlak zoals Huizen van het Kind, buurthuizen, LOP, brugfiguren, CLB, etc.

Aangezien een GBO-werking onderbescherming moet tegengaan, is het nodig om een outreachende werking uit te bouwen die hierop een positieve impact heeft.

Meting impact GBO

Samen met praktijkwerkers meten we de impact van GBO via designresearch. Zo wordt relevantie en werkbaarheid in de praktijk direct getoetst. Het project sluit aan bij de effectieve nood van de eindgebruiker aangezien we zowel ervaringsdeskundigen, gebruikers en professionals uit beide lijnen betrekken.

Mogelijke valorisaties

Eigen aan designresearch is dat niet alleen de onderzoeksvraag doorheen het onderzoeksproces in ontwikkelinng is, maar ook het eindproduct niet vooraf vaststaat. We zien dan ook als ‘mogelijke’ valorisaties:

• een vormings- en intervisietraject voor praktijkwerkers betrokken in outreachend werken;
• een impactsheet en een implementatiekader met focus op randvoorwaarden;
• tools om samenwerking met niet-GBO partners te verbeteren.

Doelgroepen onderzoeksproject

De beoogde doelgroepen  zijn:

• sociaal werkers binnen GBO;
• GBO-netwerken;
• ELZ en lokale besturen;
• nuldelijnsorganisaties;
• gezinnen met (jonge) kinderen en/of een kind op komst.