InTACT: inspiring teachers against conspiracy theories

We willen de kennis en vaardigheden van leerkrachten over complottheorieën versterken. Hoe bespreek en ontkracht je complottheorieën in de klas? Hoe reageer je als leerkracht op polariserende uitspraken? Op basis van een zelfinschatting kunnen leerkrachten en leerlingen hun eigen vatbaarheid voor complottheorieën testen.

Onderzoeksthema: Jonge makers

Interessegebied: Onderwijs

Looptijd: 30/11/2021 - 30/09/2024

Financieringsvorm: Erasmus+

Verderbouwen op onderzoek over nepnieuws

We bouwen voort op onze inzichten van een eerder Erasmus+ project 'DeFacto'. Hier brachten we desinformatie in het algemeen in kaart en beantwoordden we de belangrijke vraag: 'Waarom geloven we nepnieuws?'.

Gevaar complottheorieën

Het is bekend dat desinformatie en complottheorieën in het bijzonder tot doel hebben het vertrouwen van het publiek in instanties te ondermijnen door verwarring, angst en onzekerheid te zaaien.

Hoe kan je complottheorieën ontkrachten?

Het ontkrachten van individuele theorieën heeft een zeer beperkte reikwijdte en is niet duurzaam. Daarom faciliteren wij de deconstructie van complottheorieën om er in het algemeen mee aan de slag te gaan.

Complottheorieën vormen een deelaspect van desinformatie. Bij InTACT (inspiring teachers against conspiracy theories) bestuderen we in detail:

de typologie;
specifieke kenmerken;
cognitieve mechanismen;
effecten van complottheorieën.

Met de ontwikkeling van onze eigen versie van een goedgelovigheidstest willen we de omvang van potentiële en/of reële schade aan het licht brengen. Er is dus een directe link met actief burgerschap.

Doelstellingen

Onze voornaamste doelstellingen:

het inzicht in complottheorieën verhogen;
meer bewustzijn creëren rond cognitieve mechanismen;
de impact van complottheorieën op publieke systemen, het beleid en het vertrouwen in de maatschappij blootleggen;
bijdragen tot actief burgerschap, kritisch denken en mediawijsheid;
kunnen reageren op polariserende uitspraken.

Methodes

ontwikkeling van een zelfinschattingstest voor leerkrachten en leerlingen om hun eigen goedgelovigheid in kaart te brengen;
impactmeting van complottheorieën op onderwijs en andere sociale systemen;
ontwerpen van een (online) vorming voor docenten en leerkrachten over complottheorieën;
methode om complottheorieën te deconstrueren;
aanreiken van communicatiestrategie.