Recht op dossier in de integrale jeugdhulp

Leren van goede praktijken uit de integrale jeugdhulp

We vertrekken vanuit goede praktijken die het werkveld naar voren schuift om eruit te leren en transfers te maken naar andere praktijken en sectoren in de integrale jeugdhulp.

We stellen ons daarbij volgende vragen:

• Ervaren de gebruikers dit ook zo?
• Wat maakt dat zij dit als een goede praktijk ervaren?
• Wat kunnen wij hieruit verspreiden naar de breedte van de integrale jeugdhulp?  

Onderzoek in lijn met principes integrale jeugdhulp

Bij de onderzoeksmethodologie vertrekken we vanuit vijf onderzoeksprincipes die elkaar onderling versterken: 

• leefwereldoriëntatie als referentiekader;
• participatie;
• op maat;
• waarderende benadering;
• multiperspectief.

Deze onderzoekprincipes liggen in het verlengde van de inhoudelijke thematiek van dit onderzoek en zijn principes die in de integrale jeugdhulp herkenbaar zijn. Op die manier werken we als onderzoekers vanuit dezelfde filosofie en zijn we inspirerend (en ontwikkelend) voor de sectoren in hun verdere zoektocht naar ‘meer recht op dossier’.  

Getuigenissen over het recht op dossier

Wij onderscheiden 3 groepen van respondenten:

• jongeren;
• ouders of opvoedingsverantwoordelijken; 
• hulpverleners. 

Wij hebben hierbij aandacht voor divers-sensitiviteit (gender, etnisch-culturele achtergrond, socio-economische status).

Bijzondere aandacht gaat naar de stem van jongeren en ouders in maatschappelijk kwetsbare situaties. 

Voor de praktijkwerkers zoeken wij eveneens diversiteit op het vlak van o.a. sector, module, leeftijdsgroep van jongeren waarmee ze werken.  

Interviews en lerend netwerk

Wij selecteren over heel Vlaanderen en Brussel 13 praktijken die als goede praktijk worden naar voren geschoven. Ook praktijken in samenwerkingsverbanden zoals 1G1P worden opgenomen. Hulpverleners uit deze 13 praktijken worden uitgenodigd voor een interview.

In een volgende fase starten wij een lerend netwerk op. Dit is een vorm van participatie die zich kenmerkt door een ‘partnerschap’. Op die manier vragen wij niet enkel input, maar is er ook tussentijds terugkoppeling van de analyse van de goede praktijken en de beleving van de groep jongeren en ouders en krijgt de hulpverlener inspiratie om het dossier meer participatief te gebruiken.  

Wij recruteren jongeren en ouders voor een interview of focusgroep afgestemd op hun voorkeur.

Advies voor de praktijk

Dossiervorming, de verwerking van gegevens en de rechten en plichten van alle betrokkenen ten aanzien van deze dossiers en de gegevens hebben een belangrijke juridische dimensie. De belangen, rechten en plichten van alle actoren kunnen hierbij in conflict komen. Dit onderzoek leidt tot adviezen voor praktijk en beleid rond de omgang met het dossier. Deze adviezen krijgen dan ook een juridische toetsing.  

Het onderzoek resulteert in een wetenschappelijk onderbouwd rapport.

Brochure en fiche voor jongeren, ouders en hulpverleners

Een vaak gehoorde verzuchting van jongeren en ouders via hun cliëntenvertegenwoordigers is het gebrek aan return nadat ze werden betrokken bij wetenschappelijk onderzoek.

Daarom ontwerpen wij, naast het uitgebreide rapport, eveneens:

• een toegankelijke brochure voor hulpverleners, jongeren en ouders met beknopte resultaten van het onderzoek;
• een fiche voor jongeren;
• een fiche voor ouders.

Deze fiches ondersteunen cliëntorganisaties die met dit thema verder aan de slag willen gaan.

Gedrukte exemplaren van de brochure en de fiches kan je aanvragen bij wendy.eerdekens@arteveldehs.be