Krachtige taalleeromgevingen

Onderzoeksthema

In peilingstoetsen en internationale vergelijkende onderzoeken doen de Vlaamse leerlingen het de laatste jaren minder goed op het vlak van taalvaardigheid. Ons onderwijsveld heeft op alle niveaus nood aan meer houvast om alle leerlingen te stimuleren in hun taalontwikkeling. In dit programma onderzoeken we hoe we individuele leraren en schoolteams kunnen helpen om de taalvaardigheid van leerlingen te verbeteren via didactisch sterk taalonderwijs, een strategisch, doelgericht taalbeleid en een motiverende leesomgeving over de schoolmuren heen. Hoe taalvaardiger kinderen en jongeren zijn, hoe groter hun kans op succes binnen én buiten de schoolmuren!

Taal stimuleren in de klas

Leren van, in en over taal

​​Wat onderzoeken wij en voor wie?  

Taal neemt zowel op school als daarbuiten een prominente plek in. Leraren en leerlingen gebruiken voortdurend taal om te leren en te communiceren, ook buiten de taallessen. Hoe taalvaardiger kinderen en jongeren zijn, hoe groter hun kans op succes binnen én buiten de schoolmuren. De leraar speelt daarbij een cruciale rol. Ons onderzoek focus daarom op wat leraren nodig hebben om alle leerlingen zo ver mogelijk te brengen op het vlak van taal. 

​Gewenst resultaat  

Vanuit onderzoek willen we leraren en schoolteams meer houvast bieden om effectieve taaldidactiek succesvol in de praktijk te brengen. Bovendien willen we hen ook sterker maken in het realiseren van een strategisch en doelgericht taalbeleid dat inspeelt op de taalleerbehoeften van de leerlingen. Verder willen we leerkrachten ook in staat stellen om de taalcompetenties van alle leerlingen te verhogen, ook buiten de taallessen en om samen met partners van buiten de school de leesomgeving van leerlingen te versterken en te verruimen. We gaan ook na hoe literatuur het diversiteitsdenken van kinderen en jongeren kan voeden en letterlijk taal kan geven. En tot slot willen we leraren en teams helpen om constructief om te gaan met meertaligheid en met het leren van meerdere talen op school.

Onderzoekslijnen

​​We delen ons onderzoek naar het realiseren van krachtige taalleeromgevingen en het taalkrachtiger maken van leeromgevingen op in vijf thema’s.​ 

Didactiek Nederlands

Taaldidactiek in de klas

​​Leerkrachten uit het kleuter-, lager- en secundair onderwijs willen weten wat werkt op het vlak van taaldidactiek en hebben nood aan houvast om die didactiek ook succesvol in de praktijk te brengen. We onderzoeken binnen deze lijn welke ondersteuning en tools de vaardigheden en handelingsbekwaamheid van leerkrachten op het vlak van taaldidactiek kunnen versterken. 

​​Taalbeleid

Taalbeleid op school

​​Uit onderzoek blijkt dat scholen wel initiatieven nemen om de taalontwikkeling van hun leerlingen te stimuleren, maar dat dit nog te weinig op een samenhangende manier gebeurt. Via deze lijn willen we schoolteams meer houvast bieden bij het voeren van een dynamisch taalbeleid met duidelijke doelen en concrete acties binnen een strategisch plan.

Taal in alle vakken

De taal- en denkontwikkeling van leerlingen is zodanig met elkaar verbonden dat het nodig is om ook buiten de taallessen voldoende aandacht te besteden aan hun taalontwikkeling. Op die manier is de kans groter dat de doelen voor die lessen en activiteiten bereikt worden.

Meertaligheid en vreemdetalenonderwijs

Talen in de klas

Meertaligheid heeft veel voordelen in de maatschappij. Binnen een schoolse context wordt meertaligheid soms gezien als een hindernis, waardoor de mogelijkheden ervan niet optimaal benut worden. Kinderen en jongeren hebben nood aan waardering voor hun talige bagage en aan een positieve attitude ten opzichte van vreemdetalenonderwijs. Via deze onderzoekslijn dragen we bij aan het valideren van meertaligheid in het onderwijs. Arteveldehogeschool is partner in het Erasmus+-project A-PEL dat bijdraagt aan een toegankelijker en effectiever gebruik van het Europees Talenportfolio.

Scholen en partners samen voor motiverende leesomgevingen

Boeken in de bib

Kinderen en jongeren komen tegenwoordig moeilijker tot lezen. We onderzoeken hoe scholen de handen in elkaar kunnen slaan met partners om de jeugd te laten ervaren hoeveel belang de maatschappij aan lezen hecht, om hun leesplezier en motivatie te verhogen, om hun attitude ten opzichte van lezen te optimaliseren, om hun leesgedrag te verbeteren en ervoor te zorgen dat ze lezen niet zien als een louter schoolse aangelegenheid.

Bekijk al onze onderzoeksprojecten

Ben je nieuwsgierig naar al onze onderzoeksprojecten?

Partners

Werk met ons samen

Wij zetten in op diverse samenwerkingsvormen met ons werkveld voor onderzoek en innovatie. Variërend in intensiteit, financieringsstroom, looptijd en finaliteit: contractonderzoek, samenwerkingsverbanden in cofinanciering of met externe projectfinanciering, samenwerking via deelname aan ontwerpsessies, adviescommissies, ... 

1) Onderzoekspartner 

Interesse om mee te stappen in een groot project? Wij zijn lead of partner in tal van subsidieprojecten, regionaal tot internationaal. Heb je eerder een concrete vraag? Dan is onderzoek in opdracht en op maat uiteraard ook mogelijk. 

3) Adviseur en dienstverlening 

Wij begeleiden werkveldpartners naar de opstap van een onderzoeksproject door hun noden scherp te stellen, onderzoek uit te voeren, een eerstelijnsadvies op te maken en hun in contact brengen met ons netwerk van innovatiepartners.  

2) Onderwijsinnovator 

Onze innovatieve producten, methodieken, services etc. dragen bij tot ver­nieuwende onderwijsvormen en de uitbouw van een innovatief en toe­komstgericht aanbod levenslang leren via onze Artevelde Academy. Ook studenten participeren in ons onderzoek via bachelorproeven of andere projecten. 

4) Wetenschapscommunicatie 

We brengen onderzoek en wetenschap ook bij het brede publiek. Met de vele activiteiten wetenschapscommunicatie bereiken we jong en oud, en laten we hen via de vele workshops proeven van wetenschap en techniek. 

Blikopener

Ben je een ondernemer van een kmo of socialprofitorganisatie? Dankzij Blikopener van het Vlaams Agentschap Ondernemen en Innoveren (VLAIO) kunnen wij je vrijblijvend ondersteunen bij je zoektocht naar oplossingen voor praktijkgerichte problemen of vraagstellingen. Wij stellen onze praktijkgericht onderzoeksresultaten en experten ter beschikking aan jou.

Maak kennis met onze labs

Ons lab ondersteunt professionals met simulatietrainingen en het maken en testen van een prototype.

Vraag onderzoek op maat aan

We helpen je met het formuleren van je concrete onderzoeksvraag en de gewenste aanpak.

Over het expertisedomein Onderwijs

De missie van het expertisedomein Onderwijs is het creëren van innovatieve, geïntegreerde en verbindende leerplekken waarbinnen iedereen kan excelleren in zijn/haar talenten aansluitend op de competenties voor de 21ste eeuw.

Volg het expertisedomein Onderwijs

Vragen over dit onderzoeksthema?

Tinneke van Bergen

Contactpersoon

Contacteer via e-mail